Chociaż wydawać mogłoby się, że szkorbut to historyczna choroba, która dotykała głównie marynarzy pływających w długie rejsy statkami bez zapewnienia im odpowiedniego wyżywienia, to również współcześnie spotkać możemy się z jego przypadkami. Dlatego nawet dzisiaj warto wiedzieć co to jest choroba szkorbut, jakie są jej objawy, a także jak możemy z nią walczyć.
Jak powstaje szkorbut?
Na pytanie o to, co to jest choroba szkorbut odpowiedź powinno znać już nawet dziecko w starszej klasie szkoły podstawowej – przecież każdy z nas uczył się o średniowiecznych marynarzach, ich długich podróżach oraz o trapiącym ich na statkach braku świeżych owoców, który powodował osłabienie, krwotoki oraz odpadanie uszu i nosów. To właśnie jest szkorbut, nazywany również gnilcem lub cyngą, a po łacinie scorbutus. Jak jednak powstaje to groźne schorzenie?
Wszystko zaczyna się od niedoboru lub nawet zupełnego braku w organizmie kwasu askorbinowego, czyli popularnej witaminy C, co powoduje powstanie tej wielonarządowej choroby wyniszczającej całe ciało. Bez witaminy C w ludzkim ciele upośledzona zostaje synteza kolagenu, który jest głównym składnikiem substancji międzykomórkowej, odpowiedzialnym za odporność tkanek na rozciąganie. Objawy szkorbutu mogą pojawić się po około siedemdziesięciu dniach diety bardzo ubogiej lub pozbawionej kwasu askorbinowego.
Objawy szkorbutu
Szkorbut posiada charakterystyczne objawy, które wraz z wywiadem medycznym, umożliwiają szybką i celną diagnozę. A więc jeśli chcemy wiedzieć co to jest choroba szkorbut, powinniśmy znać również jej objawy, do których zaliczamy przede wszystkim uogólnione złe samopoczucie i osłabienie organizmu, bardzo powolne gojenie się ran, samoistne krwawienia, bóle stawów, kości i mięśni, stany zapalne dziąseł, którym towarzyszy chwianie się i wypadanie zębów.
Pojawiają się również podskórne wybroczyny, łamliwość kości, anemia typu hemolitycznego oraz zaburzenia związane ze wzrokiem, pracą płuc i serca. W dalszej fazie choroby mogą pojawiać się zaburzenia neurologiczne oraz depresja. Nieleczony szkorbut prowadzi do śmierci, która następuje najczęściej w skutek coraz to silniejszych krwotoków.
Sposoby na leczenie szkorbutu
Chociaż szkorbut wydaje się chorobą, która nie ma prawa bytu w dzisiejszych czasach, wciąż pojawiają się, na szczęście sporadyczne, przypadki. Literatura medyczna wskazuje obecnie na jego pojawianie się u niemowląt karmionych pasteryzowanym mlekiem (pasteryzacja niszczy wit. C), osób starszych, osób stosujących restrykcyjne diety i głodzonych, ludzi dotkniętych alkoholizmem, narkomanią czy chorobami zapalnymi jelit. Pojawia się również w obszarach dotkniętych skrają biedą i głodem.
Dowiedzieliśmy się już co to jest choroba szkorbut, z jej opisu możemy więc łatwo domyślić się, że najistotniejszą kwestią jest w jej wypadku prewencja, czyli zapobieganie, polegające na spożywaniu posiłków zawierających kwas askorbinowy. Leczenie polega przede wszystkim właśnie na podawaniu witaminy C, a poprawa stanu osoby chorej w większości wypadków powinna nastąpić już po kilku dobach. Stosuje się także leczenie skierowane na poszczególne objawy, mające zniwelować negatywne skutki szkorbutu, jakie już wystąpiły w ciele pacjenta.